Bijdrage Groot­on­der­houdsplan Primaire Water­kering 2023-2029

HDSR neemt sinds enkele jaren de versterking van de biodiversiteit mee in het onderhoud, zo ook bij dit project. Dat zien we nadrukkelijk terug bij de doelen voor dit project. Gevolg is dat er wordt ingezet op het bloemrijke buitentalud. Het binnentalud, zoals we zien op het eindbeeld op pagina 9, is niet bloemrijk, hier ligt een monocultuur van gras, lijkt het. Om de biodiversiteit te versterken zou ook hier een bloemrijk mengsel gezaaid kunnen worden. (Immers, biodiversiteit gaat niet alleen om soorten, maar ook juist om verschillen in habitat, zoals in dit geval meer zonnig, en meer schaduw). Kan de hoogheemraad uitleggen waarom daar niet voor gekozen is?

Op dezelfde afbeelding zien we groot vee lopen, terwijl beweiding hiervan niet meer is toegestaan op en rond dijken, al was het maar om verschraling een kans te geven, en daarmee biodiversiteit. Kan de hoogheemraad toezeggen dat dit ook geldt voor de steunberm?

Dan de muskusrat. In de commissie hadden we aangegeven dat we in dit plan het onderzoek naar haalbaarheid van preventieve maatregelen tegen de muskusrat missen. In de aanvullende memo lezen we de reden hierachter, namelijk het landelijk overeengekomen beleid uit 2018 waarin wordt genoemd dat de kosten van preventieve maatregelen niet opwegen tegen de kosten van bestrijding, aangezien we zo’n enorme lengte aan keringen hebben. Kortom, het gaat hier om de algemene keuze tussen òf bestrijden òf preventieve maatregelen.

Daarbij wordt met name gekeken vanuit de financiële bril, waarbij gemakshalve voorbij wordt gegaan aan het feit dat de bestrijding ook miljoenen kost op jaarbasis. En dat jaar in, jaar uit, want bestrijden is geen duurzame oplossing. Wellicht dat de preventieve uitgave eenmalig hoger is, maar onze fractie is benieuwd of de totale uitgave dat ook is, als je cumulatief alle bestrijdingsjaren bij elkaar op zou tellen.

Jammer is ook dat dierenwelzijn kennelijk geen rol speelt binnen de afwegingen. Bestrijden gaat gepaard met dierenleed, niet alleen bij de muskusrat, maar ook in de vorm van een schrikbarend aantal bijvangsten van andere dieren. Door alleen de financiële aspecten te benadrukken beweegt de hoogheemraad zich qua visie in een grotere tunnel dan een muskusrat ooit zou kunnen graven. Daar komt bij dat het AB zich in 2010 al heel duidelijk heeft uitgesproken over dit onderwerp, namelijk:

“om bij de aanleg van nieuwe waterkeringen en bij dijkverbeteringen of groot onderhoud de mogelijkheid te onderzoeken dit te combineren met het nemen van muskusratbestendige maatregelen en deze toe te passen wanneer dit voordeel oplevert voor De Stichtse Rijnlanden,”

Voorzitter, onze fractie zou graag zien dat de hoogheemraad gewoon uitvoering geeft aan deze aangenomen AB-motie en zich niet verschuilt achter een memo met een tunnelvisie op bestrijding.

Daarnaast is de muskusrat is niet de enige potentiële graver in ons gebied, denk aan de bever en de rivierkreeft. Ook vanuit dit oogpunt is het aan te bevelen dat de hoogheemraad de motie afstoft.

En voorzitter, de Lekdijk is niet zomaar een kering. Maar een kering die miljoenen Nederlanders beschermt. Misschien wel de belangrijkste dijk van ons land. Dan kunnen we onze veiligheid niet baseren op een tunnelvisie waarbij een essentieel risico niet wordt onderzocht. Om uit die tunnelvisie te komen, en een degelijke afweging te maken, kunnen we starten met 2 vragen waarvan ik hoop dat deze positief beantwoord worden, namelijk,

- is er onderzocht in welke mate het gegraaf van dieren de faalkans van de dijk beïnvloedt?

En

- is er onderzocht wat de kosten zouden zijn van preventieve maatregelen voor de Lekdijk?

Laten we op zoek gaan naar manieren om samen te leven met de natuur en met deze dieren, in plaats van altijd maar in die bestrijdingskoker te blijven zitten. En laten we beginnen met een kering die niet alleen mensvriendelijk is, maar ook diervriendelijk, door op zijn minst preventieve maatregelen te onderzoeken.