Bijdrage Algemene Beschou­wingen

3.1 ALGEMENE BESCHOUWINGEN

De afgelopen jaren zijn wij kritisch geweest op de ambities en acties van ons waterschap. We zagen een te laag ambitieniveau en belangrijke dossiers zijn vertraagd. Bij de begroting 2021 sloot ik af met: ‘Voor de VJN 2021 hopen en verwachten we dat ons bestuur de stroomopwaartse ambitie van het coalitieakkoord weer zal hervinden.’ Dat zien we gedeeltelijk terug in de VJN 2021, en dat zien we goed terug in het WBP 2022-2027.

In de VJN 2021 staat: ‘De opgaven waar we als maatschappij voor gesteld staan, zijn niet meer sectoraal op te lossen en gaan over overheidsgrenzen heen.’ Nou, als wij in 2021 pas tot deze conclusie komen, dan is er wel iets mis. Het klinkt als een zin uit 1990. Let op, we maken deze bestuursperiode niet de stap van sectoraal naar integraal waterbeheer, we maken de stap van integraal naar stroomopwaarts waterbeheer. Dat was te lezen in het coalitieakkoord en is nu voor het eerst uitgewerkt in het WBP.

Minder focus op waterafvoer nodig

Als we terugkijken naar de besluiten in de afgelopen maanden dan zien we vooral een focus op de klassiek waterafvoer taken:

• Geen waterkwaliteit, alleen waterkwantiteit in de toekomstvisie watersystemen
• Geen lange termijn doelen voor waterkwaliteit
• Geen CO2 uitstoot en biodiversiteit in een peilbesluit meegewogen (hoewel we daar in de Nota peilbesluit afspraken over hebben gemaakt.)
• Geen onderzoek naar transitie van grondgebruik voor aanpak van bodemdaling, wel pilots met onderwaterdrainage.

Voor onze klassieke taken hebben we SMART lange termijn doelen en een flink budget. Zoals Veiligheidsdoelen voor 2050, Toekomstbestendig watersysteemdoelen voor 2050.

Voor nieuwere taken is alleen een korte termijn doel en een beperkt budget. Bodemdaling 2030 (zonder eindbeeld), Waterkwaliteit: 2027 en Biodiversiteit heeft geen jaartal of concrete ambitie (hoewel dat eerder wel was toegezegd).

Het lijkt er op dat HDSR nog steeds prioriteit geeft aan de klassieke taken ipv echt in de breedte stroomopwaarts. Dat zit misschien wel in ons waterschaps DNA. Dat DNA zie je mooi terug in onze slogan ‘Veilige Dijken, Droge voeten, Schoon water.’ ‘Droge voeten’ (en natuurlijk ook hoeven) is niet waar HDSR voor staat. Wij staan immers voor Voldoende water. Niet te nat, niet te droog. Geen droogte op de heuvelrug bijvoorbeeld. ‘Veilig leven, We zouden graag voordat we het WBP vaststellen, misschien samen met AB leden en communicatiespecialisten, eens kijken of we de sectorale slogan ‘Veilige Dijken, Droge voeten, Schoon water’ kunnen vervangen in iets dat past bij stroomopwaarts. Bijvoorbeeld Voldoende water & Veerkrachtige ecologie’. Dit is geen symbolische stap. Dat gaat over wat wij bewust en onbewust, intern en extern echt belangrijk vinden in stroomopwaartse aanpak.

De Uitgestoken hand

In het coalitieakkoord staat dat ‘het DB het AB een uitgestoken hand biedt om samen te werken aan toekomstbestendig waterbeheer’. In de afgelopen 16 maanden zijn er 33 moties en amendementen ingediend waarvan er 7 zijn aangenomen, vooral met aanpassingen omdat het DB ze anders zou ontraden en ze kansloos zijn. Is dat een uitgestoken hand? Een ander voorbeeld: de VJN 2021 bestaat uit 36 pagina’s. Daar hebben 10 fracties uren over vergaderd, waarbij de meeste partijen voorstellen hebben gedaan voor verbetering. In de 36 pagina’s heeft dat geleid tot 2 toelichtingen en 1 correctie van een typo. Ofwel het DB is geniaal, ofwel het AB heeft geen inbreng. Wij vragen ons af wat destijds werd bedoeld met de ‘uitgestoken hand’ en wat we de rest van de bestuursperiode kunnen verwachten.

Vergroenen van onze assets

Ik sluit graag af met De Visdeurbel. Dat is lekker stroomopwaarts. De vissen zwemmen stroomopwaarts naar paaigebieden en burgers helpen bij het toegankelijk maken van onze wateren. Fantastisch voor biodiversiteit, fantastisch voor honderdduizenden burgers die hebben deelgenomen.

Dan de gemeente Utrecht. Op alle bushokjes ligt een sedemdak. Goed voor insecten, het geeft verkoeling en het ziet er prachtig uit. En onlangs zag ik verkeersborden waar aan de achterzijde een insectenhotel was geplaatst. Nou hebben wij geen bushokjes en verkeersborden, maar wel pompen, gemalen en RWZI’s. Ik zou graag het DB verzoeken om te kijken of wij onze waterschapsassets op een slimme manier kunnen vergroenen. Misschien moeten we dat de interne organisatie vragen, misschien moeten we het burgers vragen, misschien zelfs een prijsvraag in 2022. We kunnen vast onze groene metalen pompkastjes en de betonnen gemalen omtoveren in iets waar mensen en natuur blij van worden.

Tot slot. Wij zijn positief over de ambitie uit het WBP en hopen dat dit iets zegt over het tweede deel van deze bestuursperiode. Maar dan moeten we als AB wel scherp blijven op stroomopwaarts ambities, SMART doelen en concrete acties in het resterende deel van onze bestuursperiode.

Resultaat:

Vergroenen van Assets wordt enthousiast ontvangen. Fracties VVD, PvdA, AWP en CU zijn enthousiast in hun reactie. Hoogheemraden Otterman en Jansen op de Haar omarmen het en nemen het mee naar de organisatie. JodH gaat het direct gebruiken in de uitvraag voor een renovatie.

Het college benoemt de inzet van oa PvdD bij de vele thema en discussie avonden als waardevolle input voor de besluiten en stukken. Tevens wordt erkent dat moties niet vaak worden ondersteund. ‘Mogelijk is dit inderdaad motie vrees’ zegt hoogheemraad De Jong.’

De noodzaak van een slogan die past bij Stroomopwaarts wordt herkent bij andere AB leden. CU benoemt ook ‘Betrouwbaar’ als belangrijke onderdeel. Dijkgraaf Haan kijkt of hij er iets mee kan voorafgaand aan het vaststellen van het WBP.

LNE kwam met suggestie voor een Godebald penning voor personen die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor waterbeheer of DHSR. Wij hebben aangeven dat een historische check dan handig is en dat we persoonlijk liever een ‘Weidehommelpenning’ of een ‘blauwborstpenning’ zouden ontvangen, verwijzend naar de icoonsoorten voor biodiversiteit.