Bijdrage AB Begroting 2021

4.1 Begroting 2021

1. VJN 21 voor Duurzame ambitie
De voorliggende begroting 2021 is een goede uitwerking van de keuzes die het AB heeft gemaakt met de vaststelling van de voorjaarsnota in juli. Onze fractie heeft niet ingestemd met de VJN. We vonden en vinden dat de VJN te weinig ambitie en concrete actie toont.

In het coalitieakkoord 2019-2022 zien we een duidelijke richting naar een Duurzaam en Groen waterschap. Dat sloot ook aan bij de verkiezingsbeloften. Inmiddels zitten we bijna op de helft van onze bestuursperiode, wordt veel energie gestoken in de uitwerking van 10 strategische lijnen, maar zien we simpelweg te weinig actie om de duurzame en groene belofte van het coalitieakkoord te realiseren. Het is een beetje business as usual met een kleine plus. Dat signaal werd tijdens de behandeling van de VJN ook herkend door meerdere fracties.

Nu is een begroting meer dan een overzicht van maatregelen en euro’s. De PvdD fractie kijkt met een iets beter gevoel naar de voorliggende begroting dan naar de VJN. We proeven bij de voorliggende begroting namelijk wel de behoefte om de beloofde duurzame koers te hervinden. Die behoefte merken we ook in het contact met zowel de coalitie als oppositiefracties. Voor de VJN 2021 hopen en verwachten we dan ook dat ons bestuur de stroomopwaartse ambitie van het coalitieakkoord weer zal hervinden.

2. Focus op doelen en acties
Dan een punt over de manier waarop de begroting is opgesteld. Het valt ons op dat voorjaarsnota's en begrotingen steeds minder concreet worden. De bedragen zijn zeker concreet, maar de relatie tussen doel en de benodigde acties is soms vaag. Het lijkt soms alsof begroting en VJN zo worden opgesteld als een brochure. Niet de feitelijke relaties, maar een positief beeld staat centraal. Maar als AB hoeven wij het niet leuk te vinden, we moeten kunnen toetsende of we de juiste stappen zetten. Dat is onze rol.

Wij zijn blij dat het sinds enge tijd normaal is om de indicatoren en de doelen te vermelden per thema. Maar bij de begroting willen we dan ook zien of we die doelen realiseren, of dat we de doelen niet realiseren. Dat kan alleen als we een goede relatie leggen tussen de acties en de indicatoren. Nu zien we per thema veelal een paar nieuwe ontwikkelingen en zinnen als ‘deze actie draagt bij aan de indicator’. Een eerdere oproep heeft niet geleidt tot een aanpassing van de begroting 2021. We willen het DB en wellicht ook de Werkgroep Strategie vragen om eens goed te kijken naar meer directe relaties tussen doel, indicatoren en acties.

3. Kwijtschelding voor natuur en Landbouw behandelen als natuur
In de Cie heeft onze fractie aandacht gevraagd voor de inkomsten die wij hebben vanuit de categorie natuur. Is het niet vreemd dat we geld vragen aan partijen die natuur beheren en daarmee bijdragen aan doelstellingen van het waterschap zoals waterberging, vertraging van afstroming, biodiversiteit, vermindering van verdroging en beperken van hittestress?

Natuur levert geen dienst aan een specifiek persoon. Natuur verkoopt geen bloemkool of biefstuk. Natuur doet werk waar wij als waterschap profijt van hebben. Eigenlijk zouden wij de natuurbeheerders moeten betalen. Onze inkomsten vanuit natuur gaan met deze begroting omhoog gaan naar € 70.000. Voor natuureigenaren is dit een flinke verhoging maar het gaat om nog geen half procent van onze begroting. Eigenlijk zouden we deze opbrengsten gewoon terug moeten geven of beter nog, direct besteden aan natuur. AWP zal hiervoor een gezamenlijke motie voorleggen. Stel nu dat deze motie het niet haalt dan willen we het DB uitnodigen om een discussie te agenderen met het AB over de mate waarin wij geld moeten vragen aan natuurbeheerders.

Wat we ook graag in deze discussie betrekken is de manier waarop landbouw wordt aangeslagen op het beheer van natuurwaarden. Dat sluit ook aan bij de inbreng van de heer Stigter in de CIe van 27 oktober. Stel dat een agrariër een NVO of een strook van 25 meter rond de sloot ecologisch beheert, kan dat dan beteken dat dit ook ander moet worden benaderd in de belastingen? Zo langzamerhand weten we dat voorlichting, discussie etc en het vrijwillige DAW maar beperkt bijdraagt aan duurzame landbouw. Landbouw is gevoelig voor economische prikkels, laten we die dan ook benutten.

4. Gezond water in 2022?
‘Eerst het Zuur, dan het Zoet’, stelde Gerrit Zalm ooit. Als het gaat om waterkwaliteit dan hebben we het Zuur hopelijk gehad. Tot onze spijt hebben we gezien hoe het AB gekozen heeft voor een minimale inspanning op het gebied van KRW. Onze KRW doelen zijn gewoon wat we nu hebben. Plus een paar onderzoeken en een enkele actie. Dat is zuur voor de groene fracties in ons AB, maar ook voor de natuur en biodiversiteit.

Dan het Zoet. Diverse partijen hadden wel begrip voor deze minimale KRW keuze als we onze echte ambities dan in Gezond water zouden laten zien. In de begroting lezen we dat we moeten wachten tot 2022 op een plan van aanpak voor gezond water. In december bespreken we het thema Gezond water, we willen daarbij ook graag de plannen met het AB bespreken want 2022 is wel heel ver weg, het is bovendien het laatste jaar van onze bestuursperiode. Dit is niet de ambitie die we in het coalitieakkoord hebben gelezen.

We hebben nog een tweede verzoek bij Gezond water. In de begroting zagen we dat de monitoring van de waterkwaliteit €200.000 lager uitvalt dan begroot. Gezond water is natuurlijk enorm belangrijk. Maar als je kijkt naar de begroting, dan wordt maar 5 miljoen besteed aan Gezond water. Dat is 4% van ons budget. De eerder toegekende 200.000 willen we graag besteedbaar houden voor Gezond water. Daar hebben we een motie voor opgesteld die we graag in stemming brengen. Het dictum van de motie luidt: ‘Draagt het college op: Om bij de bestemming van het resultaat over het jaar 2020, indien sprake is van een voldoende positief resultaat, een bedrag van 200.00 euro, overeenkomend met de eenmalige meevaller met betrekking tot het budget voor 2020 voor monitoring van ‘gezond water’, met voorrang beschikbaar te stellen voor het thema ‘gezond water’.’

We willen afsluiten met een ‘No regret’ motie mbt Beheer en Onderhoud. Het wordt steeds duidelijker dat beheer en onderhoud enorm veel impact heeft op de kwaliteit van ons watersysteem en tegelijk op natuur en biodiversiteit. Soms beheren en onderhouden we op een ecologische grondslag, maar dat is niet standaard. Dat willen we omdraaien. Dus we beheren en onderhouden altijd op een ecologische manier, tenzij het niet anders kan. Dan kan je gemotiveerd afwijken. Daarmee draaien we de standaard dus om.

Maar dat betekent niet dat het dan voor iedereen duidelijk is wat er moet gebeuren. Het in eigen beheer uitvoeren van onderhoud aan een watergang in het veen vraagt heel ander gedrag dan b.v. het uitbesteden van een contract over het onderhoud vijvers in stedelijk gebied. Per type gebied zijn andere manieren van B&O. En per type waterwerk zijn er grote verschillen. En ook zijn er verschillen in wat we in eigen beheer doen, wat we via aannemers uitvragen en wat derden beheren. We moeten dus uitvinden wat ecologisch beheer is voor deze situaties voordat we het overal goed kunnen toepassen.

We hebben daarom in aanvulling op de huidige begroting een motie opgesteld, mede ondertekend door de fracties van VVD, AWP en 50+, met als dictum:
‘Verzoekt het college van dijkgraaf en hoogheemraden:
• Te onderzoeken wat de praktische mogelijkheden zijn van ecologisch beheer en onderhoud voor bijvoorbeeld verschillende gebieden, waterstaatswerken en samenwerkingsvormen.
• Bij het beheer en onderhoud van alle waterkeringen uit te gaan van ecologisch beheer en onderhoud, tenzij dit niet haalbaar is vanuit o.a. het oogpunt van veiligheid, techniek of niet passend binnen het bestaande financiële kader.’

Zoals gezegd zien wij deze motie als een ‘no regret’ maatregel. Een maatregel waar we op een efficiënte manier veel kunnen bereiken voor Gezond water en de biodiversiteit in ons gebied.

RESULTAAT:
Toezegging, DB komt met voorstel om bijdrage aan en van natuur, en landbouw die bijdragen aan natuur in het AB te bespreken
MOTIE van AWP, mede ingediend door PvdD over inzet van middelen voor natuur heeft het niet gehaald.
MOTIE PvdD tbv reservering €200.000 voor gezond water is aangehouden tot de behandeling bij de voorjaarsnota
MOTIE PvdD tbv Ecologisch beheer en onderhoud is overgenomen door het DB. Het onderzoek en het nieuwe beleid wordt daarmee onderdeel van programma van HDSR.