Bijdrage Ontwerp KRW-maat­re­gelen en doelen leiden tot doel­ver­laging

4.2 KRW
Nederland heeft in 2019 de slechtste KRW beoordeling van alle Europese landen rapporteerde PBL deze zomer. In HDSR staat in iedere jaarrapportage dat we slecht scoren op het gebied van waterkwaliteit,

Juridisch
HDSR haalt de doelen op geen enkele manier zowel binnen als buiten de KRW doelen, enerzijds omdat de systematiek lastig is, anderzijds omdat de emissies van nutriënten en bestrijdingsmiddelen in ons gebied te hoog zijn. Voor de komende planperiode leiden wij bij HDSR de doelen af volgens de Praag methodiek: Huidige situatie + maatregelen = doel! Dat is natuurlijk niet zo, want we weten allemaal dat huidige situatie + maatregel niets anders is dan de verwachte situatie. Dat is geen doel.

Voorwaarde is dan wel dat het waterschap alle effectieve maatregelen uitvoert. Kosten mogen daarbij geen rol spelen. HDSR stelt 10 maatregelen voor. Dat zijn 6 onderzoeken en stimuleringsregelingen en slechts 4 daadwerkelijke uitvoeringsmaatregelen in het watersysteem zelf. Daarmee zullen we qua waterkwaliteit in de KRW waterlichamen in 2027 niet ineens heel veel verbetering krijgen. Dat betekent dat onze huidige matige waterkwaliteit sterk lijkt op ons doel voor 2027.

Onze eerste vraag aan het DB is daarom: Is het KRW maatregelpakket zoals nu voorgesteld daadwerkelijk juridische houdbaar? Ook als resultaatsverplichting in Brussel?

Nevenfuncties zijn de baas
In de oplegger staat dat we onze doelen verlagen omdat het nu eenmaal niet anders kan door de nevenfunctie van onze waterlichamen. Nevenfuncties zijn b.v. scheepvaart en landbouw, al wordt dit niet als zodanig benoemd maar heet het in de richtlijnen ‘afwatering’. Als HDSR en de Provincie Utrecht waterkwaliteit belangrijk vinden, dan kunnen we toch ook eisen stellen aan scheepvaart of aan landbouw tbv waterkwaliteit? Onze tweede vraag aan het DB is daarom: Waarom laten we de nevenfuncties bepalen wat er maximaal mogelijk is met de waterkwaliteit? Waar is onze eigen ambitie?

Eisen aan de vervuilers
Ons watersysteem is voor een groot deel ingericht op de wensen vanuit de landbouw. Wij zorgen voor lage peilen, snelle waterafvoer en we zorgen dat er voldoende water is in tijden van tekort. Dit doen we ten kosten van o.a. verdroging, verzakkingen en biodiversiteit. HDSR helpt de boeren met hun bedrijfsvoering. Tegelijkertijd zien we dat vermesting een van de grootste problemen is voor het bereiken van een goede waterkwaliteit. HDSR doet alles voor de landbouw, maar HDSR stelt geen eisen aan de emissies vanuit de landbouw. 2 van de 10 maatregelen zijn gericht op samenwerking en stimulering tbv kleine fysieke investeringen. Het in 2013 gestarte DAW is ook nog steeds vrijwillig, maar er komt behalve pilots niets van de grond. Onze derde vraag aan het DB is daarom: Wij doen alles voor de bedrijfsvoering van de landbouw, kunnen we dan niet eisen dat de landbouw stopt met het vermesten van het watersysteem?

Middelen
De KRW toto 2027 kost ons 1.8 miljoen investeringen en jaarlijks een half miljoen aan exploitatie. Dat is ruwweg 1 of 1,5% van ons waterschapsbudget. Tegelijkertijd zijn er een aantal onderzoeken als maatregel opgenomen. Onze vierde vraag: Als daar nou iets uitkomt waar we nieuwe maatregelen uit afleiden, waar komt dan het geld vandaan? Zitten de uitkomsten van de onderzoeken ook in de doelen en maatregelen?

Beheer en onderhoud
Ecologisch beheer tenzij, nu breed invoeren.

Ambitie
In de oplegger staat in 4.3 dat we Waterkwaliteit gaan beschouwen als een volwaardige taak en het er niet meer ‘bij gaan doen’. Dat is nogal een zinsnede. Maar het voelt inderdaad alsof we in de afgelopen jaren vooral met waterafvoer bezig zijn geweest en waterkwaliteit er bij doen. Helaas is het ook het gevoel dat blijft hangen met het KRW maatregelplan 22-27, we doen waterkwaliteit en KRW op een minimaal niveau. In het coalitieakkoord werd aangegeven dat waterkwaliteit voor de coalitie echt belangrijk is. Dat ervaren we niet met deze notitie. Hopelijk komt het nog goed in december als we de ambitie en de acties mbt Gezond water bespreken.