Vragen over de potentie van voedselbossen voor behalen waterschapsdoelen
-
- Vragen
- Vragen over de potentie van voedselbossen voor behalen waterschapsdoelen
Indiendatum: 14 jan. 2023
Schriftelijke vragen over voedselbossen
De landbouw bevindt zich in een transitiefase, waarbij alternatieve vormen van landbouw een grotere rol binnen de sector gaan spelen. Voor het waterschap geeft dit de kans om landbouwvormen te ondersteunen die passen bij de doelen van het waterschap, zoals het tegengaan van schade door droogte, het vasthouden van water en een betere waterkwaliteit. Een hele interessante landbouwvorm die hierbij past is het voedselbos-concept, die deze waterschapsdoelen ondersteunt, evenals tal van andere maatschappelijke doelen.
Binnen de Rijksoverheid is het belang van voedselbossen erkent binnen het Green Deal programma. In de Green Deal is een definitie vastgesteld van voedselbossen:
‘Een voedselbos is een door mensen ontworpen productief ecosysteem naar het voorbeeld van een natuurlijk bos, met een grote diversiteit aan meerjarige, houtige soorten, waarvan delen (vruchten, zaden, bladeren, stengels, etc.) voor de mens als voedsel dienen’.
Dat bestaat uit:
• ‘Een kruinlaag van hogere bomen;
• Minimaal drie andere vegetatielagen van respectievelijk lagere bomen, struiken, kruiden, bodembedekkers, ondergrondse gewassen en klimplanten;
• Een rijk bosbodemleven;
• Een robuuste omvang, dat wil zeggen: minimaal 0,5 hectare in een ecologisch rijke omgeving; in een ernstig verarmde omgeving is een oppervlakte van minimaal 20 hectare vereist.’
Binnen deze Green Deal werkten kennispartners, agrarische ondernemingen, natuurorganisaties, enkele provincies en ook enkele waterschappen samen om het areaal aan voedselbossen te vergroten. Inmiddels is de greendeal afgerond en is dit over gegaan in Stichting Voedselbosbouw Nederland, nog steeds met de missie om het areaal voedselbossen te vergroten en kennis over voedselbosbouw te vergaren, in samenwerking met vele partners. Hoewel de voedselbosbouw zich nog steeds in een pioniersfase bevindt, bestaan er inmiddels vele initiatieven voor voedselbossen, in allerlei vormen (vanuit agrarisch ondernemers tot aan bewonerscollectieven), van grootschalig tot de ‘onofficiële’ stedelijke voedselbosjes en voor allerlei landschapstypen, waaronder ook op veen.
Wij hebben de volgende vragen over voedselbossen:
- Ziet HDSR het belang en potentie in van voedselbossen voor haar eigen waterschapsdoelen? Zo nee, waarom niet?
- Zijn er voedselbosinitiatieven waar HDSR nu of in het verleden aan mee heeft gewerkt? Zo ja, welke rol heeft HDSR hierin gespeeld?
- Zijn er op dit moment subsidies beschikbaar vanuit HDSR voor voedselbossen of voor elementen binnen voedselbossen, en zo ja, welke?
- Is HDSR bereid te investeren in het ondersteunen en stimuleren van voedselbosinitiatieven, zoals het informeren via de website en het vergroten van de interne kennis over voedselbossen, bijvoorbeeld samen met andere waterschappen? Zo nee, waarom niet?
- Is HDSR bekend met de ‘factsheet regionale overheden’? (https://greendealvoedselbossen.nl/wp-content/uploads/2020/10/factsheet-v4-lr.pdf)
- Is het mogelijk om voedselbossen te starten op pachtgronden of op andere terreinen in eigendom van HDSR? Welke belemmeringen voor voedselbossen kunnen hier gelden?
Alvast bedankt!
Indiendatum:
14 jan. 2023
Antwoorddatum: 21 feb. 2023
Vraag 1:
Ziet HDSR het belang en potentie in van voedselbossen voor haar eigen waterschapsdoelen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord:
HDSR zet zich in voor een duurzaam, water robuust en klimaatbestendig (water)systeem voor nu en in de toekomst. HDSR draagt graag bij aan initiatieven die de gebiedseigen biodiversiteit versterken, klimaat slimme landbouw ontwikkelen en een klimaat robuuste stedelijke omgeving realiseren. Een (voedsel)bossysteem heeft een hoge biodiversiteit en biedt voedsel en onderdak aan ontelbare soorten, groot én klein. Een voedselbos is daarmee een van de mogelijke invullingen voor het landelijk gebied. Een voedselbos kan ingezet worden als landschapselement, zie het aanvalsplan landschapselementen, dat opgesteld is door het Deltaplan Biodiversiteitsherstel (https://www.samenvoorbiodivers...).
Vraag 2:
Zijn er voedselbosinitiatieven waar HDSR nu of in het verleden aan mee heeft gewerkt? Zo ja, welke rol heeft HDSR hierin gespeeld?
Antwoord:
Ja, wij hebben via de subsidieregeling Blauwe bewonersinitiatieven bijgedragen aan een voedselbos op een schoolplein op een basisschool in Utrecht. Het voedselbos draagt hier bij aan klimaatadaptatie (meer waterinfiltratie), versterkt de biodiversiteit en wordt gecombineerd met watereducatie (vergroting waterbewustzijn). Vrijdag 10 februari 2023 wordt het voedselbos feestelijk geopend, waarbij onze gebiedsportefuillehouder Nanda van Zoelen aanwezig is.
Vraag 3:
Zijn er op dit moment subsidies beschikbaar vanuit HDSR voor voedselbossen of voor elementen binnen voedselbossen, en zo ja, welke?
Antwoord:
Vanuit HDSR zijn er diverse subsidies beschikbaar die bijdragen aan duurzaam waterbeheer,
klimaatadaptatie, een betere waterkwaliteit, biodiversiteit en/of die het waterbewustzijn vergroten. Voedselbossen kunnen een bijdrage leveren aan een van deze thema’s en zo in aanmerking komen voor subsidie vanuit het HDSR. Een voorbeeld is bijvoorbeeld “tegel eruit voedselbos erin”. HDSR denkt graag mee hoe een voedselbos gekoppeld kan worden aan de doelstellingen van de subsidies. Voor bewoners gaat het om de blauwe bewonersinitiatieven; voor agrariërs de subsidieregeling Regionaal partnerschap en de ANLB beheerpakketten; en voor gemeenten de impulsregeling Water in de leefomgeving. Zie onze website voor meer informatie.
Vraag 4:
Is HDSR bereid te investeren in het ondersteunen en stimuleren van voedselbosinitiatieven, zoals het informeren via de website en het vergroten van de interne kennis over voedselbossen, bijvoorbeeld samen met andere waterschappen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord:
HDSR wil voedselbossen ondersteunen en stimuleren via bovengenoemde subsidies/regelingen. Daarnaast staat ze open voor samenwerking met derden om voedselbosinitiatieven verder te brengen. HDSR ziet zichzelf hierin echter niet als trekker.
Vraag 5:
Is HDSR bekend met de ‘factsheet regionale overheden’?
Antwoord:
Ja. (https://greendealvoedselbossen...)
Vraag 6:
Is het mogelijk om voedselbossen te starten op pachtgronden of op andere terreinen in eigendom van HDSR? Welke belemmeringen voor voedselbossen kunnen hier gelden?
Antwoord:
Voedselbossen op terreinen in eigendom van HDSR zijn in principe mogelijk, mits het past en te combineren is met de huidige functie van onze gronden en de bedrijfsvoering op de gronden. Op dijktaluds zijn voedselbossen bijvoorbeeld i.v.m. veiligheid en stabiliteit van de dijk niet gewenst. Verder constateren we dat veel van onze goed toegankelijke terreinen te klein zijn (minder dan 0,5 ha) voor een volwaardig voedselbos. Voor oppervlakten kleiner dan 0,5 ha spreekt men veelal over een bostuin, voedselbosrand, voedselbosschage, eetbare groenstrook, eetbaar park etc. Bij het realiseren van een voedselbos of voedselbosschage, zal gekeken moeten worden naar aspecten zoals toegankelijkheid, verantwoordelijkheid, beheer en onderhoud en juridische aansprakelijkheid. Hierover zullen goede afspraken gemaakt moeten worden. Wij gaan graag het gesprek aan met mogelijke initiatiefnemers.
Wij staan voor:
Interessant voor jou
Vragen over Jachtrechten in Eigendommenbeleid HDSR
Lees verder